CHÂM NGÔN 15:2

Châm ngôn 15:2

“Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải;

Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng”.

  

                  Bạn có thể nói ra sự sai trái, và bạn có thể nói ra điều đúng đắn theo cách sai trái, hay với thời điểm không đúng, hoặc với không đúng người. Sự khôn ngoan học biết điều phải nói, cách nói ra điều đó, khi nào nói ra, và nói ra điều đó với ai. Thực ra không đủ đâu. Có phải bạn biết cách nào, khi nào và nói ra lẽ chơn thật với ai không? Kẻ dại lảm nhảm không quan tâm đến bốn yếu tố ăn nói trong sự tin kính như thế nầy.

                  Vua Solomon thường dạy rằng lời nói là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất nói tới khôn hay dại (Châm ngôn 10:18-19; 15:28; 17:27-28; 18:6-7; 29:11; Truyền đạo 10:11-14). Một người khôn hay một kẻ dại có thể dễ phân biệt bởi lời nói của họ, là điều được đánh giá bởi nội dung, kiểu cách, thời điểm, và khán giả. Chìa khoá cho câu châm ngôn nầy là trạng từ chỉ thể cách “cách phải”. Một người khôn nói ra tri thức đáng chấp nhận, còn kẻ dại nói tầm phào luôn mà không biết mình đang nói điều gì.

                  Câu châm ngôn nầy có cần cho sự thành công của bạn. Kẻ dại hủy diệt các mối quan hệ và làm cho tình huống trầm trọng thêm bằng cách nói quá nhiều. Họ thích âm giọng của họ tỏ ra các cảm xúc và ý kiến của họ, nhưng không một ai khác muốn thế, vì vậy họ đánh mất bạn bè và cơ hội cho sự thăng tiến. Những người ở chung quanh họ sau cùng lấy làm mệt co rúm lại mỗi lần họ mở miệng và/hay gây thiệt hại sau khi họ nói ra.

                  Hạng người khôn chờ đợi cho tới chừng nào họ có điều chi có giá trị mới đóng góp, và họ chỉ nói những gì là cần thiết, theo cách đúng đắn, đúng thì, với đúng khán thính giả. Những người khác mau học biết thôi không nói và lắng nghe khi hạng người khôn thể ấy bắt đầu nói. Vì mọi lời nói của họ đều thích ứng và xứng đáng nhận lấy, những người khác muốn có họ ở chung quanh, vì vậy họ được đưa vào những địa vị có quyền hành và ảnh hưởng phù hợp với các thói quen nói năng khôn khéo của họ (Châm ngôn 16:13; 22:11).

                  Đâu là nội dung tin kính? Câu châm ngôn nói người khôn truyền ra tri thức. Họ không đưa ra những ý kiến luống nhưng, là điều mà kẻ dại thích làm. Họ nghiên cứu trước khi họ nói ra (Châm ngôn 15:28). Họ nắn nót lời nói chơn thật (Châm ngôn 22:17-21). Họ biết nói ngược lại với Kinh thánh là vô giá trị (Êsai 8:20). Họ muốn gây dựng (Êphêsô 4:29). Chỉ nói ra nếu bạn có lẽ thật (Châm ngôn 16:23), khi quan trọng cho người nghe (Châm ngôn 29:11); hãy kiêng lời nói của bạn (Châm ngôn 17:27-28).

                  Đâu là kiểu cách tin kính? Câu châm ngôn nói người khôn truyền ra cách phải, có nghĩa là đúng đắn, chính xác, thích đáng. Lời nói giàu ơn là lời nói đáng tiếp nhận (Châm ngôn 22:11; Truyền đạo 10:12). Chúa Jêsus đã nói năng theo cách nầy (Thi thiên 45:2; Luca 4:22), và đây là một mạng lịnh (Côlôse 4:6). Lời nói giàu có đáng chấp nhận, lôi cuốn, lịch sự, nhẹ nhàng, tử tế, dễ chịu, lịch lãm, thương xót  và biết ơn. Hãy tìm kiếm tình cảm của người khác với từng lời nói (Châm ngôn 22:1; 24:26; 25:11).

                  Đâu là thời điểm tin kính? Một người khôn lắng nghe trước khi nói (Giacơ 1:19). Người dám chắc mình biết rõ tình huống trước khi nói (Châm ngôn 15:23; 18:13; Giăng 7:24). Người đổi giọng vì khán thính giả của mình (Châm ngôn 25:20; I Côrinhtô 9:19-23). Người để cho người có nhiều tri thức hơn nói trước (Gióp 32:4-7). Người biết mau nói khiến cho người còn tệ hại hơn kẻ dại (Châm ngôn 29:20), đặc biệt ở trong nhà của Đức Chúa Trời (Truyền đạo 5:1-7). Hãy từ từ! Hãy lắng nghe trước, suy nghĩ sau, và sau cùng mới nói!

                  Đâu là khán giả tin kính? Không phải mọi lời nói chơn thật xứng đáng đều thốt ra cách giàu ơn đúng thì đâu. Kẻ dại dốt nát bị quở trách nặng nề (Châm ngôn 26:4-5). Hãy tránh những kẻ nhạo báng (Châm ngôn 9:7-8). Chúa Jêsus dạy dỗ điều luật khôn ngoan nầy (Mathiơ 7:6). Hãy cảnh cáo kẻ ngang bướng, khuyên bảo các thánh đồ, yên ủi người có lòng buồn rầu, quở trách hạng tội nhân, và dạy dỗ con cái (Lêvi ký 19:17; I Têsalônica 5:14; Hêbơrơ 10:25).

                  Tri thức và lẽ chơn thật không cho phép nói năng theo cách mình muốn. Có những luật lệ nói tới sự khôn ngoan và sự tin kính cho cách thức bạn vận dụng tri thức và lẽ chơn thật mà Đức Chúa Trời ban cho. Mọi sự, bao gồm lời nói, phải được thưc hiện mà không xúc phạm đến danh Chúa Jêsus (I Côrinhtô 10:31-33; Êphêsô 4:15).